Nie ma to jak beka z dzikusów i ich durnych zwyczajów. Do zachowań bawiących Janusza należy latah - dziwne reakcje kobiet, występujące jedynie w Indonezji i Malezji. W sytuacjach stresowych tamtejsze kobiety stają się wulgarne, śmieją się i mimowolnie powtarzają zasłyszane słowa. Spragnionych egzotycznych doznań odsyłam na youtube. Tym którym nie chciało się klikać mogę powiedzieć, że jest to głupkowate zachowanie przypominające nasze schlanie się. Latah występuje tylko w Azji Południowo-Wschodniej i nikt nie wątpi, że związany jest z tamtejszą kulturą. Problem zaczyna się kiedy jakieś absurdalne postępowanie jest typowe jedynie dla naszej kultury. Jeśli to po naszej stronie dojdzie do cudacznych poczynań, odruchowo szukamy dla nich racjonalnych wyjaśnień. No bo przecież niemożliwe byśmy byli więźniami swej kultury, jak jacyś Indianie z końca świata. Do takich odchyłów zachodniej kultury należy zaburzenie dysocjacyjne tożsamości, szerzej znane jako rozdwojenie jaźni, osobowość mnoga lub rozdwojenie osobowości.

Psycholodzy nie mogą dojść do porozumienia jak ugryźć to zagadnienia. Frakcja socjokognitywna (wyniki ich badań np. tu i tu) obwinia o wszystko terapeutów. To sami psychiatrzy mieliby stworzyć i rozpropagować rozdwojenie jaźni w zachodnim społeczeństwie. Druga opcja uważa (ich analizy tu i tu), że rozdwojenie osobowości to efekt urazów psychicznych i traum. Jakkolwiek by nie było, jest to nasz kulturowy potworek, z którym musimy się zmierzyć. Do niedawna rozdwojenie jaźni występowało prawie wyłącznie w USA. Stamtąd przedostało się do Europy i powędrowało dalej. Jeszcze 50lat temu, prawie nikt nie znał tego schorzenia. Do roku 1970 opisano zaledwie 79 przypadków jednoznacznie sklasyfikowanych jako rozdwojenie jaźni.

Wiele z nich wiązało się z wydanym w 1957 bestsellerem "Trzy oblicza Ewy". U tytułowej Ewy określenie "rozdwojenie jaźni" przestało mieć sens, gdyż miała aż trzy osobowości. Siła tytułu wygrała i średnia ilość dodatkowych wcieleń zwiększyła się. Drugim przełomowym wydarzeniem w historii tego schorzenia była kolejna książka. W wydanej w 1973 Sybili bohaterka miała już nie 3, a kilkanaście osobowości. Społeczeństwo ponownie dostosowało się do nowego wzorca. Średnia ilość osobowości u pacjentów również wzrosła do kilkunastu. Co więcej, książka podsunęła nieznany wcześniej pomysł na genezę choroby. Przed jej wydaniem prawie nie zdarzało się, aby osobowość mnoga była następstwem molestowania seksualnego. Po tym co spotkało książkową Sybile, większość przypadków zaczęto przypisywać molestowaniu.

Wydaje się czymś osobliwym, że książki i filmy kształtują coś tak naturalnego jak chorobę. W rzeczywistości jest jeszcze dziwniej. Scott Lilienfeld pokazał, że inspirowanie się kulturą w przypadku rozdwojonej jaźni sięga dalej. Dodatkowe osobowości zamieszkujące pacjentów są żywcem wykradane z popkultury. Wśród gościnnie występujących osobowości, pojawiają się  bohaterzy seriali s-f, bóstwa i alegorie. Wśród dodatkowych tożsamości Lilienfeld wymienia m.in oblubienice szatana, jednorożca, homara, kurę i goryla.

Kiedy osobowość mnoga upowszechniła się na zachodzie, szybko rozlała się na resztę świata. Z kilkudziesięciu przypadków o których pisałem, zjawisko urosło do kilkudziesięciu tysięcy! Stany Zjednoczone nadal przewodzą, jednak wraz zachodnią kulturą temat dotarł niemal wszędzie. Poza amerykańskimi serialami opartymi na motywie rozdwojenia jaźni, jak "Wszystkie wcielenia Tary" i "Mr. Robot', mamy koreański "Kill Me, Heal Me". Kiedy rozdwojenie osobowości pojawia się na obcym sobie terenie, jest modyfikowane na modłę lokalnego odbiorcy. Na to ostatnie zdanie antropolodzy mają jedno, mądrze brzmiące słowo - indygenizacja. Na przykład mieszkańcy Indii aby "przełączyć się" pomiędzy osobowościami muszą zasnąć, zaś Amerykanie robią to "z marszu". Hindusi czynią tak, ponieważ tak rozdwojenie jaźni przedstawiała tamtejsza prasa. To przerażające i fascynujące zarazem, jakim echem mogą odbić się niewinne lektury.

Krzysztof Jackowski, jasnowidz, telepata, mędrzec, założył kanał na youtube. Zrobił to dwa miesiące temu, akurat kiedy powróciłem na łono internetu. Przypadek, pytam się, przypadek? Aj dont finksoł. Myślę, że łączy nas jakaś nadnaturalna więź. Może gdybyśmy poznali się w innych okolicznościach, przy świecach, w drogiej restauracji. Gdybyśmy poznali się pod prysznicem w więzieniu, wszystko mogło potoczyć się inaczej. Rozmarzyłem się.

Gwiazda Krzysztofa świeci od połowy lat 90. Wypłynął na czymś co chyba nie ma polskiej nazwy - psychic detective (PD). W wersji praktykowanej przez Jackowskiego PD polega na poszukiwaniu ludzi żywych lub martwych, ale głównie martwych, przy pomocy zdolności parapsychicznych. W następnej dekadzie Krzysiek poszedł już na całego i zaczął przepowiadać przyszłość. Kiedy tabloidy pukały do jego drzwi, chętnie opowiadał jaka pogoda czeka nas w wakacje i jak spiszą się piłkarze. Jednak głównie przepowiada wojnę. Zawsze twierdzi, że ten rok będzie przełomowy, że tym razem jest nieunikniona - i tak od 10 lat. Nie jest zatem niespodzianką, że jego kanał na youtube dotyczy głównie wojny. Efektem ubocznym częstego wrzucania filmików, jest przesuwanie daty jej wybuchy już nie co rok, a co miesiąc. Krzysiek jest świadom, że już ją parę razy przepowiedział. W niektórych materiałach lansuje więc jeszcze inną tezę. Jeszcze tego nie zauważyliście, ale III Wojna Światowa już trwa. Już dawno wybuchła, tylko nam to umknęło. No chyba że jednak dopiero wybuchnie, to wtedy nie. Jestem gotów się poświęcić i niech ta wojna już się zacznie. Byle tylko te proroctwa się skończyły.

Na swoim kanale Jackowski wciela się w swoją ulubioną rolę komentatora politycznego. Bo tak naprawdę chyba nigdy nie chciał być jasnowidzem. Po prostu chciał aby jego głos był ważny. Jak każdy. Krzysiek idzie jednak na skróty. Nie chce wabić słuchaczy ilością przeczytanych książek czy rozmowami z mądrymi ludźmi. Po co czytać jakieś pierdoły napisane przez ludzi skoro ma dostęp do wiedzy z nie z tego świata. Krzysiek został w ten sposób parakomentatorem w podwójnym słowa tego znaczeniu. Takim niby komentatorem, który korzysta ze zdolności paranormalnych. Niby opowiada o polityce zagranicznej, ale wciąż przeplata w to swoje wizje. Zastępuje żmudny przegląd prasy podpowiedziami od duchów.

Krzysiek nie ogarnia swego kanału pod względem technicznym, ale w tym jest akurat naturalny i pełen pokory. Szkoda, bo ten temat powinien go szczególnie zainteresować. Jeśli to co twierdzi jest prawdą, to afera z wykradaniem o nas danych przez Cambridge Analytica to pikuś. Jackowski zapewnia, że jest w stanie zgromadzić takie dane o niemal każdym z nas. I to bez internetu. Ma wgląd w takie rzeczy, jak to gdzie i z kimś szliśmy oraz gdzie stoczyliśmy się do rowu. Czujecie się z tym komfortowo, że Krzysiek może zhackować wasze umysły? Czy to jest w ogóle zgodne z prawem, że jakieś dusze informują go o mojej lokalizacji? Toż to zwyczajne kupczenie moją prywatnością, przez podejrzane byty astralne. Podejrzane, gdyż sposób zbierania tych informacji też nie jest jasny. Gdybym zaginał oświadczam, że nie zgadzam się na gromadzenie o mnie danych przez duchy Pana Krzysztofa. 

Duchy mogą rzucić kropielnicą w księdza egzorcystę i podrzeć mu biblie. Są jednak bezbronne wobec parterowego domu. Kto nie wierzy, niech wygoogluje "nawiedzony dom" i spróbuje znaleźć jakieś parterowe lokum. Każdy szanujący się duch omija parterówki szerokim łukiem. Jeśli amerykańskie horrory nas czegoś uczą to tego, że duch potrzebuje piętra aby rozkręcić fabułę. Akcja z duchem nigdy nie zaczyna się w przedsionku, tuz przy wejściu. Zawsze rozpoczyna się gdzieś na piętrze, w sypialni, ewentualnie na strychu jeśli taki jest. Dopiero kiedy duchy rozpanoszą się na całego, zabawa rozlewa się na dalsze części domu, takie jak parter.

Najprostsza odpowiedz na tytułowe pytanie brzmi - nawiedzone domy są piętrowe ponieważ tak narysował je Charles Addams. Addams był legendarnym przedwojennym rysownikiem. Specjalizował się w czarnym humorze. To zaskakujące ile elementów nawiedzonego domu wyszło wprost spod ołówka Addamsa. Wyobraź sobie dom w którym straszy. Masz przed oczami rozpadające się ogrodzenie ze sztachet? Wymyślił je Addams. Myślisz o oknie na piętrze w którym wyraźnie ktoś stoi? To też dzieło Addamsa. Skomplikowany kształt dachu, wieżyczki, gonty zamiast dachówek - Addams, Addams i Addams. Addams jest autorem nawet takich subtelnych szczegółów jak to, że obok domu rosną drzewa liściaste, a nie iglaste. W horrorach pokręcone bezlistne gałęzie pojawiają się o wiele częściej niż choinki. Taki rodzaj domu nosi nawet nazwę Addams House. Podobieństwo z "Rodziną Addamsów" jest nieprzypadkowe, to też dzieło Addamsa. Znawcy jego biografii uważają, że wzorem dla upiornego domu, był jeden z budynków w jego rodzinnym Westfield.

Mam też inną hipotezę. Nie tak klarowną jak powyższa, za to bardziej uniwersalną. Sądzę, że aby utrwalić taki wzorzec musiało zadziałać coś jeszcze. Z jakiegoś powodu parterówki nie wydają się nam aż tak straszne. Aby odpowiedzieć na tytułowe pytanie musimy przypomnieć sobie, iż używamy symboli bez świadomości, że to robimy. Ludzie sięgają do najgłębszych warstw wyobraźni, po stare kulturowe archetypy zupełnie odruchowo. Nie uświadamiamy sobie źródła swoich skojarzeń. Pewne rzeczy po prostu dla nas są. Kolor biały wygląda na czysty, prawa strona wydaje się szlachetniejsza niż lewa, a kraczący kruk nadaje atmosferze grozy. Te wyobrażenie po prostu w nas siedzą i nie rozkminiamy ich sensu. 

Do tych kulturowych tworów należy trójpodział świata. Choć na co dzień o tym nie myślimy, otaczającą nas rzeczywistość dzielimy na 3 sfery. Jest to sfera górna (niebo), środkowa (ziemia) i dolna (podziemie). Sferę górną utożsamiamy z siedzibą bogów. Uchodząca z ciała dusza kieruje się ku górze, gdyż niebo jest naszym pośmiertnym celem. Sfera środkowa, czyli powierzchnia ziemi, jest typowo ludzką przestrzenią, przeznaczoną i opanowaną przez człowieka. Najgorsza jest sfera podziemna. To tam upatrujemy siedliska złych mocy. Kiedy w hollywódzkiej produkcji demon zostaje w końcu pochwycony, ziemia otwiera się i go wciąga. Tak jakby świat podziemny był ich domyślną siedzibą. Trójpodzial przestrzeni jest starym, jeszcze indoeuropejskim elementem wiary. W innych kulturach może to wyglądać zupełnie inaczej. Kołata mi się coś po głowie, że w kulturze mongolskiej takich sfer jest bodajże siedem 

Spójrzmy przez ten trójdzielny pryzmat na nawiedzony dom. Klasyczny, nawiedzony dom jest przestrzenią zaburzoną. Półpiętra, wykusze, wiele rozmytych granic czynią go nieoswojonym. Najgorsza jest piwnica. W piwnicy kryją się najbardziej hardcorowe istoty. Zwykle nawet duchy nie zapuszczają się do piwnic. W piwnicy znajdziemy za to bramę do piekła albo innego potwora. Następnie mamy parter. Kochany, swojski parter, nasza ostoja przed duchami. Parter będzie ostatnim bastionem który upadnie. No i na koniec nieszczęsne piętro. Czemu duchy upatrzyły sobie piętro? Niebo to siedlisko dusz. Wchodząc na górę po schodach, to bardziej my przychodzimy do duchów niż one do nas. Duchy tam są bo nie mogą być gdziekolwiek indziej. To ich świat. Myślcie dziś o tym przed zaśnięciem, jeśli macie łóżko na poddaszu.

Nie jest tak, że zajmuję się tylko pierdołami i nikomu niepotrzebną wiedzą. Dziś, dla odmiany zabrałem się za coś poważnego. Policzyłem ile razy Smerfy odnalazły magiczne źródło wody. Naliczyłem trzy takie odcinki: zdrój młodości, źródło smerfności, oraz magiczna fontanna. W każdym z nich ujęcie wody zapewniało młodość, siłę lub zdrowie. Oczywiście ich nie oglądałem. Tak tylko przeklikałem co ważniejsze fragmenty. No dobrze, przyznaje się! Obejrzałem je wszystkie wcinając przy tym chrupki.

Świat bajek ze swoją magiczną wodą przecieka do naszego świata. W Polsce mamy kilkaset magicznych źródełek. Na tyle dobrze wtopiły się w sielski krajobraz, że stały się dla nas czymś zupełnie normalnym. Źródełka są sprawką Maryi, która uczyniła z nich swój znak rozpoznawczy. Cudowna woda płynie nie tylko w Licheniu i Częstochowie, maryjnych zdrojów jest w Polsce co niemiara. Większość pochodzi z XVIII i XIX wieku. Historie ich powstania są bardzo podobne. Komuś ukazuje się Maryja i obiecuje łaski dla wszystkich, którzy odwiedzą dane miejsce. Na tą okoliczność powstaje kapliczka, a pobliskie źródełko przyciąga rzesze pielgrzymów. Nie wszyscy jednak wiedzą, że Matka Boska wciąż to robi! Także w czasach współczesnych Maryja objawia się po polach i namawia do budowy kapliczek. Dzięki temu nie jesteśmy zdani na legendy. Możemy na własne oczy zobaczyć, jak to naprawdę wygląda.

W 1965 na łące w Zabłudowie Matka Boska objawiła się 15-letniej Jadwidze. Do wsi napłynęły tysiące pielgrzymów, których zainteresował łąkowy strumyk. Władza ludowa przestraszyła się rozmiarów zjawiska i zasypała źródło. Wówczas pielgrzymi zaczęli czerpać cudowną wodę ze studni spod domu Jadwigi. No cóż, woda to woda. To, jakie ciśnienie na pojawienie się źródła mają wierni pokazuje przypadek z Radziejowa. Pod koniec lat 50. dzieciom pasącym krowy ukazała się na drzewach Maryja. Każdy chciał mieć trochę Maryi w wazonie, więc okoliczna ludność oberwała drzewa z liści. Nie mogąc znaleźć źródła, wierni wykopali dół. Ten napełnił się wodą i pełnił funkcje maryjnego źródełka, z którego czerpano wodę.

Jeszcze dziwniejszym planem Maryja posłużyła się na początku lat 90. kiedy rolnikowi spod Grudziądza objawiła się na wierzbie. Odbiorcą objawień był Krzysztof Czarnota, który dostawał je na tyle regularnie, że pielgrzymi nieustannie kursowali pod jego domem. Niestety brakowało źródełka. Gawiedź słysząc "Matka Boska" nerwowo rozgląda się za źródełkiem. Pojawiło się dopiero na wiosnę 1999, kiedy Czarnota jadąc traktorem zarył kołami w świeżej ziemi. Kiedy w koleinach po traktorze zaczęła zbierać się woda, pielgrzymi otrzymali upragnione źródło. Dokładnie wiemy jak to wyglądało, gdyż udokumentował to będący na miejscu etnograf Hubert Czachowski. Dopóki kałuża nie wyschła, ludzie przez kilka miesięcy grzęźli na błotnistym polu, aby tylko napełnić butelkę mętną wodą. Polewali sobie też błotem rany wierząc, że woda z dziury po traktorze ma moc uzdrawiania.

W 1999 we Wrocławiu na ścianie jednego z mieszkań ukazała się Maryja. Ferdynand K. przedsiębiorczy właściciel lokalu ogłosił, że posiada także cudowne źródełko. Był nim wężyk wystający spod zlewu w jego kuchni. OK, to akurat jeden z odcinków "Świata według Kiepskich", ale przyznajcie, wpisuje się w resztę historii, prawda? Matka Boska jest zakładniczką cudownych źródełek i łatwo się z tego bagna nie wywinie. Spragnionych metafizycznych dreszczy lud jej na to nie pozwoli. "Przesłanie przesłaniem, teologia teologią, ale gdzie jest lecznicze źródełko?!". Dla wielbicieli magicznej wody mam dwa rozwiązania. Pierwsza opcja dla leniwych - kupić na allegro generator "wody wodorowej z Lourdes" za 3 tys. złotych. Druga opcja - udać się do mojego ulubionego zagranicznego źródła, Domu Marii Dziewicy w Efezie. W odstępie 3 metrów mamy tam trzy źródła, każde działa na co innego. Są to źródło miłości, zdrowia i szczęścia. Tak, dokładnie jak u Smerfów! Z tym, że Smerfy musiały zapieprzać przez cały las, aby skorzystać ze wszystkich, a tu mamy je obok siebie. Myślę że było czwarte źródło, "źródło rozsądku", ale dawno już wyschło.

Nawet obłąkany zabójca musi mieć konto na instagramie. Takie czasy. Jeśli nie wiecie o co chodzi, to najwyraźniej za nimi nie nadążacie. Od stycznia w Koszalinie szalał psychopatyczny klaun. W Koszalinie w sensie na instagramie, na którego wrzucał zdjęcia jak szaleje w Koszalinie. Klaun prowadził też konta na innych portalach, gdzie żebrał o subskrypcje i promował swój hasztag #murderer_tommy. Wiadomość o klaunie rozeszła się pocztą shitpostererową,. Teraz najlepsze. W mrożąca krew w żyłach grę z klaunem postanowili zagrać... youtuberzy. No cóż, jaki przeciwnik tacy bohaterzy. Troje znanych youtuberów rozwiązywało zagadki, które wysyłał im klaun. Brawo youtuberzy, jeeee! Ich losy śledziło na żywo ponad 100 tysięcy widzów. Po kilku dniach wyszło na jaw, co na pewno was zaskoczy, że klaun był postacią marketingową. #jutuberzy smuteczek.

Takie akcje jak ta, mogą zakończyć pewien okres w życiu symbolu, w tym przypadku klauna. Legendę o klaunach porywających dzieci zmyślono w Bostonie w roku 1980. Od tego czasu obraz ten wałkowano w horrorach, aż wkroczył w obecną fazę. Posługiwanie się obrazem zagadkowej siły w celach komercyjnych, to duży cios dla mrocznego wizerunku. Dla zagadki nie ma nic gorszego, jak brutalne obdzieranie jej z aury tajemnicy. Klaun morderca jest ofiarą własnego sukcesu. Nie ważne jak enigmatyczne byłoby zjawisko, jeśli przekroczy pewien próg w końcu zostanie zassane do kultury głównego nurtu.

Taki los spotkał kręgi w zbożu, co śledziłem nawet na tym blogu. Po złotym dla siebie okresie, kręgi stały się na tyle znane, że zainteresowały branże reklamową. Rynek zalały fałszywe kręgi, będące częścią promocji nowych marek. Sam fakt, że rynek interesuje się czymś zagadkowym, okrada to coś z najcenniejszych cech - bycia niezbadanym, tajemniczym, niszowym. Każda tajemnica, która rozbudzi wyobraźnie mas, prędzej czy później wyląduję na stercie kulturowych banałów. Media wielokrotnie udowadniała, że są w stanie zajechać każdy, nawet najbardziej kontrkulturowy temat. Wszystko co zainteresuje społeczeństwo zostanie ostatecznie przez popkulturę zassane, przeżute i wyrzygane.

Legendy miejskie na temat klaunów nigdy mnie nie drażniły. Znalazłbym kilku innych kandydatów, którym życzyłbym takiego zaorania. Powstało już tyle filmów o egzorcyzmach, że temat wydaje się wyeksploatowany. Liczę na jakiś ostatni akt. Marzy mi się show z udziałem egzorcystów, gdzie księża walczyliby z demonami na czas. Mogliby ścigać się w odmawianiu modlitw i uspokajaniu szamoczących się dzieci. Zagnanie mistycznej głupoty do kurwienia się w przemyśle rozrywkowym przynosi lepsze rezultaty, niż tabuny tekstów piętnujących tę głupotę. Nazwałbym to efektem wąsatej ciotki. Jeśli coś leci na TVP Rozrywka w ulubionym paśmie naszej cioci, to z natury rzeczy nie wydaje się atrakcyjne. 

Czy wizerunek klauna mordercy trafi do słoika z formaliną? Czy zostanie odstawiony na zakurzoną półkę w muzeum kuriozów? Jeszcze za wcześnie na etykietę "trwale nieprawdziwe", na która pracują sobie np. latające spodki. Nie mniej akcja jak ta sprzed kilku dni, jest podążaniem dokładnie w tym kierunku. Jeśli ktoś wątpi w taką możliwość, niech przypomni sobie ghostface z filmu "Krzyk'. Maskę będącą symbolem psychopatycznego ludobójcy oglądaliśmy dosłownie wszędzie, w komediach, bajkach, a nawet filmach porno. Czy coś zostało z jej pierwotnego znaczenia? Dziś kupimy ją na straganie za 5 złotych. Patrz psychopatyczny klaunie, patrz i bój się.

Od zawsze wiedziałem, że skończę jako stary dziad czepiający się wszystkich o wszystko. Taki co wali miotłą w sufit, bo sąsiad z góry za głośno się śmieje. Niestety nie wiedziałem, że to przyjdzie tak szybko. Dziś ponarzekam na sąsiada którego nawet lubię, ale ostatnio się trochę wykoleił. Przepraszam ale muszę iść po miotłę do stukania. Muszę! To silniejsze ode mnie!

Tak jak kiedyś wkrowiało mnie traktowanie teorii jako luźnych opinii, tak teraz irytuje mnie coś przeciwnego. Nic tak nie denerwuje autorów blogów o owadach czy innych nietoperzach, jak nazywanie teorii ewolucji "tylko teorią". W języku potocznym "teoretyczne" to tyle co "rzekome". Kiedy jakiś huncwot utożsamiał teorię ze spekulacją, brało się go na bok i tłumaczyło, że teoria nie oznacza czegoś teoretycznego. Tak było kiedyś. Dziś, po tradycyjnym ruganiu i tłumaczeniu czym teoria nie jest, dodaje się "bo teoria naukowa to...". I wy tym miejscu pojawiają się dziwne definicje teorii naukowej. Teoria należy do kategorii rozmytych, dlatego nie da się jej wyjaśnić w 3 zdaniach. Nie mogąc sobie z tym poradzić autorzy przekonują nas, że z teorią jest dokładnie odwrotnie niż nam się wydawało. Teoria naukowa ma być najprawdziwszą rzeczą z najbardziej prawdziwych jakie znamy.

Definiowanie "teorii" jako czegoś nie budzącego sprzeciwu, to nakładanie sobie pętli na szyje. Szaleńcy aż zacierają swoje spocone łapska. Wszystkie ich bzdury nazywane 'teoriami" ustawiają się już w kolejce. Pomijając już, że to najzwyklejsza nieprawda. Poza naukami formalnymi większość z teorii żyje krótko. W naukach ekonomicznych i humanistycznych funkcjonuje od cholery przeciwstawnych sobie teorii i niemożliwe, aby wszystkie były jednocześnie prawdziwe. Mamy też teorie o których nie śniło się młodym przyrodnikom. Takie jak teorie dotyczące funkcjonowania teorii (np. teoria aktora-sieci). Żeby było jasne: doskonale rozumiem, że badacze lodowców oczekują od słowa "teoria" czegoś więcej. Jeśli ktoś całe życie bada kwasy tłuszczowe, nawet nie przypuszcza jak niską jakość prezentują teorie nauk społecznych.

Tej kwestii nie mogę jednak wybaczyć psychologom. Oni są przecież obeznani z tym mrokiem. Na fejsbuczku znalazłem ich małą grupę, zrzeszoną pod szyldem "a dowodzik jest?". Choć za główny cel obrali ukręcenie łba hydrze prawdopozorności, to wspominają też, o przybliżeniu metodologii takim prostaczkom jak ja. Rysują nawet fajne memy, gdzie teoria to taka wódeczka, która kończy wszelkie spory i przynosi ostateczne rozstrzygnięcie. Jeśli ktoś zabiera się za prostowanie świata, to po prostu nie wypada! Nie godzi się majstrować w słowie "teoria" tylko po to, aby zrobić dobrze teorii ewolucji. Teoria ewolucji poradzi sobie bez tego. A tak naprawdę najbardziej boli mnie, że ludzie od "a dowodzik jest?" są młodzi i ładni. Będąc Polakiem lubię walić miotłą w sufit z czystej zawiści. Ale tłumacze sobie, że to wszystko z troski o prawdę.