Typowy dzień z życia robaka cmentarnego. Osiem godzin harówy, kopania tuneli i przegryzania się przez trumny. W drodze do domu goni cię jeszcze kret. I wszystko to dla kilku kęsów gnijącego mięsa. A robak chciałby czegoś więcej. Robak śni o legendarnym daniu - wiecznie świeżym, nietkniętym przez czas trupie kogoś świętego. Wiem, że wzruszył was los robaka, ale otrzyjcie łzy. Ktoś go najzwyczajniej w świecie oszukał. Pomysł, że ciała świętych się nie psują jest dziwny nawet jak na katolików. Zupełnie jakby pochodził z jakiegoś obcego świata, gdzie sposób w jaki gniją zmarli ma jakiekolwiek znaczenie. To musiała być naprawdę zwariowana rzeczywistość - i taka w istocie była. Aby zrozumieć dlaczego ciała świętych zachowują świeżość, należy przyswoić sobie odrobinę średniowiecznej mentalności.

Śmierć pojmowano w średniowieczu inaczej niż dziś. Ściślej mówiąc w ogóle jej nie pojmowano, z chowaniem żywych ludzi włącznie. Choć ludzie jako tako wiedzieli jak rozpoznać śmierć, rozumieli, że z tymi przesłankami bywa różnie. Ktoś może się nie ruszać, mieć płytki oddech, a potem ożyć. Śmierć stopniowano. Ludzie byli mniej lub bardziej martwi. Także w naszej kulturze śmierć niczego jeszcze nie kończy. Oznacza jedynie zawieszenie pomiędzy żywym a martwym, ze wskazaniem na to drugie. Istnieje przyzwolenie, aby tuż po śmierci żegnać się z takim ciałem niemal jak z żywą osobą. Do symbolicznego opuszczenia świata żywych służy pogrzeb.

Średniowieczni ludzie mieli pod tym względem już zupełnie namieszane w głowach. Nawet ciało w zaawansowanym stadium rozkładu mogło kontaktować się z żywymi. Wierzono, że zwłoki mogą zdradzać intencje zmarłego, a truposz może wskazać na coś palcem. W Strange Histories: The Trial of the Pig, the Walking Dead, and Other Matters of Fact from the Medieval and Renaissance Worlds, znajdziemy na to parę przykładów. Sądzono np. że zwłoki będą krwawić w obecności mordercy. W 1267 w Badenii mordowano z tego powodu Żydów. Uznano bowiem, że w ich obecności twarz martwego chłopca zarumieniła się.

Także fazy rozkładu miały swoje znaczenie. Ciało czarne i spuchnięte mogło świadczyć o złym prowadzeniu się za życia. Zwłoki blade, dobrze zakonserwowane, interpretowano jako przejaw pobożności. Kościelnych hierarchów nie chowano więc w ziemi, a w kryptach - i to w matrioszkach złożonych z kilku metalowych trumien. Sprzyjało to naturalnej mumifikacji co było dowodem ich boskiej przychylności. Ciało mniej rozłożone, a więc niejako "bardziej żywe" świadczyło o zatrzymaniu się pomiędzy tym a tamtym światem. Taki "żywo-martwy" święty był idealnym pośrednikiem pomiędzy Bogiem a ludźmi. Kiedy ktoś powszechnie zły uchronił się przed robakami uważano to za sprawkę diabła. Ktoś taki był aż tak zły, że nawet szatan nie chciał go w piekle. Taki przypadek opisuje Mickiewicz w wierszu "Popas w Upicie". Inspiracją dla poety były zwłoki Władysława Sicińskiego, posła który jako pierwszy użył liberum veto. Jego zasuszone ciało przechowywano na Litwie aż do XIX wieku, jako dowód jego podłości.

Jedyną tajemnicą, a zarazem jedyną odpowiedzią, na to co dzieje się z ciałami świętych, jest wiara. Poza tym nie ma czego wyjaśniać. W dziejach życia na Ziemi jeszcze żadne martwe ciało nie przetrwało w nienaruszonym stanie. Słowa te mogą dziwić ludzie obeznanych z katolickimi portalami. Co rusz pojawiają się tam przecież zdjęcia wystawionych w gablotach ciał, czy to św. Ojca Pio czy św. Bernadety. Mimo, że od ich śmierci upłynęło wiele lat, ich twarze wyglądają jak żywe. Tak naprawdę mamy tu do czynienia z zawoalowanym oszustwem. Kościół nie ma problemu z przyznaniem, iż to czym zachwycają się wierni to jedynie maski. Twarz i dłonie św. Bernadety zostały wykonane z wosku, podczas ostatnich oględzin ciała w roku 1925. Prawdziwa twarz świętej wyglądała typowo dla zmumifikowanych zwłok. Pozbawiona była oczu i nosa, a zachowana skóra była czarna i pomarszczona. Fantazja poniosła kościelnych hierarchów w przypadku Ojca Pio. Podczas jego ekshumacji w 2008 roku okazało się, że głowa świętego uległa rozkładowi. Widać było gołą czaszkę, zachował się jedynie podbródek. Specjaliści z londyńskiego „Madame Tussaud” wykonali hiperrealistyczną silikonową podobiznę świętego. Choć nikt tego nie ukrywa, nie dowiemy się o tym dopóki wprost nie zapytamy. W innym razie Kościół z radością popatrzy jak bijemy pokłony przed "cudownie zachowanym ciałem"

Pytam się, gdzie jest mój ulubiony dziennikarz Paweł Zastrzeżyński? Ten, który prosił Beate Szydło o cenzurę youtuba, po tym jak zobaczył młodzież wywołującą ducha Lecha Kaczyńskiego. Gdzie jest słynna skarpetka Jana Pawła II odpędzająca demony? Ludzie, tu trzeba działać!

Trwa inwazja sił nieczystych. Na youtubie zaroiło się od popleczników diabła. Ateistyczne kanały wyrastają niczym grzyby na siusiaku ministranta, po wizycie u proboszcza. Śmiem twierdzić, że obmalowywanie się w kolorach niewiary zaczęło być modne. Ateizm ładnie współgra z buntowniczym kontentem. Zwykle nie są to filmy wysokich lotów, acz zdarzają się perełki (np. tu). Osobiście ciesze się z każdego filmu, nawet z nastolatka radzącego jak nie chodzić na religię. To zdrowe także dla osób wierzących, aby czasem przypomnieć sobie o istnieniu innych perspektyw. Nawet katoliczka powinna raz na jakiś czas przewietrzyć swoją kapliczkę (bez skojarzeń). Polecam chrześcijańskie odpowiedzi na te bezbożne filmy (np. tu, tu, tu). Niezły wgląd w meandry ludzkiego umysłu. 

Skąd to nagłe obnoszenie się z niewiarą? Zakładając, że takie zjawisko w ogóle ma miejsce, zapewne jest mieszanką wielu psychologizmów, o których nie mam nic do powiedzenia. Spojrzę na to przez pryzmat kontrkultury. Za demonstrowanie biorą się zwykle grupy traktowane gorzej niż inne. Na ulice wychodzą środowiska, które czują się zaszczute i pomijane. W ramach protestu zwykle odnoszą się z tym, przez co czują się dyskryminowane. To nie heteroseksualiści urządzają parady, pokazując światu swą orientacje, tylko geje i lesbijki. Na przełomie lat 50. i 60. to nie biali wychodzili na ulice, tylko czarni. To nie mężczyźni demonstrują pod sztandarem swojej płci, tylko kobiety. I wreszcie, kiedy wierzący przechodzą nad swoją wiarą do porządku dziennego, ateiści lubią zaakcentować swoje poglądy. Jest to normalne i charakterystyczne dla grup postrzegających się jako dyskryminowane. Myślę, że panująca dziś katolicko-narodowa narracja miała na to wpływ. Nasz Kraj jest jednak tak cudowny, że dręczeni czują się u nas zarówno wierzący jak i niewierzący. Epatowanie swoim ateizmem w kolejce do warzywniaka nie jest dobrym pomysłem. Z drugiej strony podkreślanie swojej wiary na obronie dysertacji doktorskiej również nie zjedna nam przyjaciół.

Najciekawsze w tym wszystkim jest połączenie ateizmu z chrześcijańską wrażliwością. To fajny przykład na to jak głębokie korzenie zapuszcza w nas kultura. Charakterystyczna jest tu usilna potrzeba pomocy bliźniemu. Przykładem tego jest Stacja Ateizm, gdzie niektórych prowadzących cechuje konfesyjny wręcz ton. Wszystkim takim inicjatywom życzę powodzenia, niemniej postreligjny ateizm jest kłopotliwy dla osób bez religijnej przeszłości. Próba odnalezienia w ateizmie sensu życia, poczucia przynależności i odpowiedzi na ważne pytania, wygląda zaskakująco religijnie. Zamieniliśmy co prawda niedzielne przygody Jezusa, na niedzielne obalanie Jezusa, ale to nadal niedzielna katecheza. Nie oceniam, życzę jednak błogiej obojętności.

Ileż uśmiechu promieniuje z tego misiowatego ciała. Aż chce się dać mu ciastko. Kim Dzong Un, bo o nim mowa, to gość niezwykły. Dwa lata temu odkrył lekarstwo na AIDS, ebolę i raka. Cudowną miksturą okazała się stworzona przez niego mieszanka ziół. W nadludzkich dokonaniach ściga się ze swym zmarłym ojcem Kim Dzong Ilem. Il sławił się przepędzeniem smoków (tak, smoków!) atakujących koreańskich wieśniaków. Syn nie walczy ze smokami. Jest zajęty ocieplaniem wizerunku. Wcześniej zabił m.in. brata, wujka i byłą dziewczynę. Nie oceniajmy. Wszyscy macie takie dobre relacje z byłymi?

Wbrew pozorom nie jest to kolejny tekst śmieszkujący z koreańskiej propagandy. Ciekawsze niż cuda przypisywane Kimom są źródła z których wypływają. Bo choć lista zdolności poszczególnych Kimów jest długa, ma ona wspólny mianownik. Kimowie władają nie tylko Koreą Północną, ale też przyrodą. Przypisuje się im takie zdolności jak sprowadzanie deszczu, odganianie chmur i majstrowanie w porach roku. Z czasem chłopcy stali się zakładnikami własnych mocy. Jeśli lansujesz się na władce żywiołów to wypada mieć broń jądrową. Kimowie to nie tylko eksplozje atomowe, mruczące góry i pękająca na ich widok kra. To także władcy zwierząt. Śmierć Kim Dzong Ila zapowiadały krążące żurawie oraz stada zawodzących srok. Moimi faworytami są niedźwiedzie, który wybudziły się ze snu. Koreańskie media donosiły jak te wyczłapały ze swych gawr i szlochały z rozpaczy.

Kandydatem na wyjaśnienie tego egzotycznego świata jest muizm. Jest to rodzima, pierwotna religia Półwyspu Koreańskiego wywodząca się z archaicznego szamanizmu. Koreańscy szamani mu różnią się od zwykłych szamanów. Nie tylko użyczają swych ciał duchom. Poza duchami ludzi i zwierząt, szamanów mu opętać mogą bogowie. Najciekawszym rodzajem istoty, która może zawładnąć szamanem jest changun, duch wodza wojownika. Kimowie mają zaskakująco wiele wspólnego z obrazem changuna. Jeśli jesteś wcieleniem changuna, z miejsca stajesz się wybitnym wodzem i półbogiem. W Polsce koncepcję łączącą Kimów z muizmem rozpropagował Roman Husarski na łamach Tygodnika Powszechnego. Wcześniej wizerunki Kim Dzong Ila i Kim Ir Sena wiązano z konfucjanizmem i chrześcijaństwem.

Kolejni przedstawiciele dynastii Kimów są zatem pomostem pomiędzy światem ludzi a światem duchów. Oswajają dziką przyrodę, czyniąc przewidywalnym to co przypadkowe. Dla Koreanczyków z północy Kim nie należy do naszej rzeczywistości. Jest częścią szerszego, kosmicznego porządku, elementem szamańskiego snu i kumplem rzeczywistości nadprzyrodzonej. W oficjalnie ateistycznej Korei, Kim Dzong Un wspina się na święto górę Pektu przed podjęciem ważnych decyzji. Zupełnie jakby radził się góry co ma począć. To ostatnie Polacy powinni akurat zrozumieć. Podobnie czyni Prezydent Duda wizytując Jasną Górę.

Z humanistami jest jak z rysunkami małych dzieci. Szkrab przynosi ci bohomaz który nazywa ptakiem. Choć powinno się to podrzeć i kazać rysować od nowa, człowiek chwali dzieciaka bo nie ma sumienia powiedzieć mu prawdy. Dokładnie tak jest z humanistami. Starają się ci biedni ludzie, wymyślają jakieś prawa, a nadal nic nie działa. Ostatnio jestem już tak leniwy, że nim zacznę czytać ich kolejne pomysły, liczę ile mają elementów. Czyli zanim przeczytam treść, sprawdzam ile wszystko ma podpunktów. Wiem, wygląda to dziwnie. Nie skreślajcie mnie! W tym szaleństwie jest metoda!

Otóż im coś jest bardziej pseudonaukowe, tym większy nacisk aby ukazać to za pomocą trójkątów wpisanych w koła. Bynajmniej nie chodzi tu o schludne przedstawienie danych. To dane dopasowuje się do schematu, tak aby wszystko wyglądało mistycznie. Tak powstają dziwne teorie składające się z 4 części, których każda z nich dzieli się na kolejne 4. Dobrze kiedy wszystkie te podpunkty zaczynają się tą samą literą. Wpisuje się jeszcze to w kwadraty z krzyżami lub coś w ten deseń. Na koniec bliżej takim koncepcjom do gnostyckich diagramów niż poważnej nauki. Na zasadzie - jeśli nie może być naukowo niech przynajmniej będzie magicznie. Mistrzami teorii rombów wpisanych w koła i innych pierdół są psycholodzy z frakcji NLP. Lista grzeszników jest jednak dłuższa i rozciąga się praktycznie na całe nauki społeczne.

Złożoność ludzkiego świata jest tak wielka, że można dobrać dowolną ilość czynników ją opisujących. Inżynier musi się męczyć z pi wynoszącym 3.1415926. Humanista ma tu pełną dowolność, a że pewne liczby są fajniejsze niż inne, to pojawiają się częściej. Dlaczego jakiś składowych jest częściej 10 niż 11? Jeśli jest ich więcej niż 10 to zwykle jest 12, a nie 11. Czy to własność samej rzeczywistości, która unika aby czegoś było 11? Dlaczego archetypów opisujących ludzkie zachowanie jest akurat dwanaście? Czy ma to coś wspólnego z 12 apostołami, 12 rycerzami okrągłego stołu, 12 znakami zodiaku, 12 pracami herkulesa, czy 12 przyciskami "F" na twojej klawiaturze? Przecież rzeczywistość lubi 11 tak samo jak 12. Rzeczywistość nie dyskryminuje. Kocha wszystkie swoje cyferki równie mocno. To ludzie preferują pewne liczby ponad inne. Dla historyka kultury 12 zawsze śmierdzi ludzką ręką,. Archetypów jest 12 nie dlatego, że ludzie mają zakodowane 12 ról, ale dlatego, że to ludzie wymyślili te archetypy.

To oczywiście nic złego, że kręcisz film "top 10 najsłodszych szczeniaków", a nie "top 11". Problem robi się kiedy zaczynasz wierzyć, że liczby w twojej głowie naprawdę opisują świat. Kiedy sądzisz, że na świecie w istocie jest 10 najsłodszych szczeniaków. A już ulubioną liczbą jest 7. Jeśli uda ci się zawrzeć swój pomysł w 7 podpunktach robi ci się mokro w majtkach. Najlepiej wszystko to jeszcze opisać w obrębie wielokąta i spazmy rozkoszy gotowe. Jeśli siedziałeś nad koncepcją cały dzień i wymyśliłeś sześć i pół przyczyny, to dasz sobie jeszcze pól godzinki aby dobić do 7. Co prawda zatrze to granicę pomiędzy opisywaniem a wymyślaniem, ale jak to wszystko będzie pięknie wyglądać! Taki biolog umrze z zazdrości widząc, jak sprowadziłeś sens życia do kwadratu z trójkątem i 7 słów. Po wyglądzie cyklu Krebsa od razu widać, że nie robił go humanista. Zatrudnijcie nas humanistów wy ludzie z laboratoriów, bo to naprawdę nie przystoi pokazywać takie bohomazy.

Typowa wyspa na Pacyfiku, poza błękitną wodą z uśmiechającymi się delfinami, to szereg czyhających na Ciebie zagrożeń. Jeśli filmy przygodowe mówią prawdę, na środku każdej z wysp znajduje się wulkan. Służy on okolicznym kanibalom do składania ofiar z ludzi. Jednak najgorsze czeka w głębi lasu. Na każdej wyspie Pacyfiku żyje stary, japoński żołnierz, strzelający do wszystkiego co się rusza. Nikt nie powiedział mu, że II Wojna Światowa dobiegła końca. Bo kto miał powiedzieć? Kanibale spod wulkanu? Co jakiś czas polski internet wypluwa o nim tekst. Artykuły o japońskich żołnierzach wyklętych nie wyglądają na zmyślone. Zawierają konkretne daty, miejsca i nazwiska. A jednak coś w nich mierzi, człowiek wierci się po nich jakby miał owsiki.

W internecie znajdziemy listy przynajmniej kilkudziesięciu japońskich żołnierzy odnalezionych długo po zakończeniu wojny. Hipoteza wedle której pozostali na egzotycznych wyspach ponieważ nadal chcieli walczyć za ojczyznę brzmi pięknie. Większość nie wróciła z bardziej prozaicznych powodów. Mogli bać się amerykańskiego okupanta lub nie mieć dokąd wracać. Region w którym się znaleźli dawał im do tego sposobność. W czasie wojny setki tysięcy Japończyków rozlokowano po egzotycznych wyspach Pacyfiku. Po zawarciu pokoju, w pierwszej kolejności zbierano żołnierzy alianckich. Japończycy spokojnie czekali na swoją kolej. Niektórych przetransportowano dopiero 2- 3 lata po zakończeniu wojny.

Powody dla których najsłynniejsi z nich nie wrócili do ojczyzny, zdradzają ich późniejsze losy. Odnaleziony w latach 70. Shoichi Yokoi po powrocie stał się gwiazdą, lansującą minimalizm, prostotę i pustelnicze życie. Hiroo Onoda, który złożył broń dopiero w 1974 nie zabawił długo w ojczyźnie. Jak twierdził - nie mógł znieść życia w cywilizacji. Wyprowadził się do Brazylii. Po latach wrócił do Japonii, gdzie założył szkolę przetrwania. Oczywiście, życie w dżungli samo w sobie, nie musi być głównym powodem pozostania w ukryciu. Nie mniej, jeśli ktoś żyje w lesie przez 20 lat, do minimum ograniczając kontakty z ludźmi, zwykle stoi za tym coś więcej, niż tylko niechęć poddania się.

Ostatni zorganizowany Japoński odział pod dowództwem Sakae Oba, poddał się w grudniu 1945. W porównaniu z powojenną partyzantką w naszej części Europy data nie imponuje. Japonia miała jednak coś więcej niż tylko byłych żołnierzy skorych do walki. Miała też byłych żołnierzy żyjących w spokoju na pięknych wyspach, którzy mogli nie wiedzieć o zakończeniu wojny. Te dwie grupy nigdy się jednak nie spotkały.

Mit że japońscy żołnierze walczą bo nie wiedzą, że wojna dobiegła końca, wylansowało amerykańskie kino lat 60. Nie przez przypadek Kowalski zna tylko dwa japonskie słowa: kamikadze i seppuku. No, może jeszcze sushi. Z nich buduje obraz szalonego Japończyka, którego głównym zajęciem jest umieranie za ojczyznę. Lubimy podkolorować rzeczywistość dopasowując ją do własnych wyobrażeń. Nasze stereotypy majstrują nie tylko w obrazie Azjaty, ale nawet w tamtejszej geografii. Choć znam te mechanizmy są silniejsze ode mnie. Wyobrażając sobie wyspę na Pacyfiku widzę ją bezludną. Tymczasem żaden z odnalezionych żołnierzy nie przebywał na bezludnej wyspie odciętej od świata. Najsłynniejszy z nich - Onoda - był wielokrotnie namawiany do poddania się przez odwiedzających go rodaków. Ostatecznie, zgodził się przekonany przez turystę, który przybył aby z nim pogawędzić. Tak mniej więcej wyglądało owe bezludzie.