Przyglądałem się w niedzielne południe Iwonie Schymali. Patrzyłem na jej wejścia antenowe przecinane słowami papieża. To, co i jak mówiła sprawiało, że ona i papież zlewali mi się w jedno. Patrząc na standard dyskusji o religii, tym bardziej powinniśmy dbać o kaganki rozumu. Z pejzażu religijnego patosu i moralizatorskiego tonu wybija się audycja Cezarego Łasiczki, gdzie o byciu ekspertem nie decyduje ilość godzin wyklęczanych na kościelnej posadzce. Czarek jako nasz człowiek, poza metafizycznymi ciągotami przejawia też zdrowe, naukowe zainteresowania. W przedostatnim wywiadzie dostępnym na stronie nawiedza go profesor Anna Mikołejko, aby opowiedzieć słuchaczom coś na temat spirytyzmu. Wywoływanie duchów naukowym okiem - nic tylko słuchać. Tymczasem przez prawie godzinę wydawało mi się, że słucham Nautilusa Radia Zet. Nasza poczciwa Łasica została uwięziona w jakiejś ektoplazmatycznej pułapce. Jakby Bernatowicz zafarbował włosy, ubrał sukienkę i podszył się pod tytuł profesora.

Siostry Fox zadawały pytania, na które znajdywano odpowiedzi w postaci stuków. Pojedyncze stuknięcie oznaczało tak, podwójnie nie (...) Ich dom przebadano, znajdując ponoć jakiś szkielet w ścianie. Stuki jednak trwały, dopóty w piwnicy nie odnaleziono szkieletu tej właściwej osoby (tej która hałasowała, tamta ze ściany była akurat spokojna - przyp.).

Koniec przekazu. Bądź tu teraz prostym człowiekiem, a po wysłuchaniu takiej informacji zostanie ci jeno w głowie. "Naukowiec z radia potwierdził, że aby pozbyć się hałaśliwego ducha, należy odnaleźć jego ciało". Pani Anno, wypadałoby tu coś dodać, nieprawdaż? Stukania pochodziły nie od ducha, ale od jednej z sióstr. U schyłku swojej kariery Margaret Fox ujawniła tą niesforną paranormalną postać - był nią wielki palec u jej stopy. Udało jej się wyćwiczyć palucha na tyle, aby "pstrykać" nim tak jak wiele osób robi to przy pomocy kciuka. Nawet po zaprezentowaniu tego triku publicznie, wiele osób nie uwierzyło jej, że wszystko to było mistyfikacją. Następny fragment wywiadu zdradza, że profesor Mikołejko może być jedną z nich.

Julian Ochorowicz, który śledził eksperymenty, którym poddawano Eusapie Palladino był przekonany, że nie oszukuje. Twierdził jednak, iż media mają taką skłonność kiedy są w transie, że pomagają sobie fizycznie, kiedy ich medialne właściwości słabną. Media o tym nie wiedzą, nie może być tu zatem mowy o oszustwie.

Julian Ochorowicz, że przypomnę, to XIX wieczny badacz mediumizmu, ulubieniec polskich spirytystów. W jednym z wywiadów pani Mikołejko nie kryje podziwu dla tej osoby, nazywając go nawet "wielkim sceptykiem". Co dokładnie mówi ten wielki sceptyk? Jest to klasyczne, naiwne i prymitywne tłumaczenie oszustw wszelkiej maści. Otóż łapanie na oszustwie nie dowodzi, że media oszukują, bo na pewno oszukiwały akurat wtedy kiedy próbowano ich na tym złapać - na co dzień obywają się bez matactw. Jak wiadomo zawsze oszukujemy, kiedy ktoś testuje naszą wiarygodność, aby bez złych sceptyków za plecami bazować tylko na swoich nadnaturalnych mocach. Jakimi zatem "nieuświadomionymi czynnościami, tak że nie mogło być mowy o oszustwie" parała się największa medium Europy, przez przypadek żona iluzjonisty, pani Palladino? Otóż nieświadomie posiadała specjalne buty, z których dało się wyciągnąć stopę tak, że but który trzymali kontrolerzy pozostał nieruchomo, przez co udział jej nóg w lewitacji stolika wydawał się niemożliwy. Przyłapano ją, że w rękawach, nieświadomie oczywiście, trzymała gumową gruszkę, aby w zamkniętych pomieszczeniach móc poruszyć zasłonką, którą dla publiczności poruszyć mógł jedynie przybyły właśnie duch. Mikołejko uwiarygadnia media jeszcze innym "badaczem"

naukowiec tej klasy co prof. Charles Richet, laureat Nagrody Nobla z 1913 roku w dziedzinie medycyny.

Nie wiem jakie znaczenie ma Nobel za badanie reakcji alergicznych na demaskowanie latających stolików, ale najwidoczniej duże jeśli warto to nadmienić. Z protokołów badań Richeta na naszym wielkim jasnowidzu Ossowieckim wiemy jak wyglądały jego "badania". Testy na jasnowidzenie były prowadzone na kartach, które Ossowiecki trzymać mógł w rękach, co nawet wtedy dla rzetelnych badań było czymś nie do pomyślenia. Nie były to testy wyboru, tak jak być powinny, a testy skojarzeniowe. Ktoś coś nabazgrał, on coś nabazgrał i cała zabawa polegała na tym jak te dwa bazgroły były do siebie podobne. Jeden z testów polegał na interpretacji wiersza umieszczonego przed jasnowidzem w kopercie, zaś Charles Richet miał ustalić na ile trafny jest to opis. Wiemy dokładnie jak wyglądała atmosfera tego testu. Ossowiecki pieprzył coś, że widzi emocje, tęsknotę i uczucia, a gość z zagranicy krzyczał - tak! O boże znowu trafiłeś! I znowu! I jeszcze raz!

Obawiam się, że naukowy dystans do przedmiotu swych badań dawno poszedł u pani profesor w odstawkę. Anna Mikołejko wydaje się wierzyć nawet w Jackowskiego. Na sugestie Pana Łasiczki, iż przydałby się nam w Polsce znów taki świetny jasnowidz, zza mikrofonu dobiega lekko podniecony głos "mamy, mamy przecież takiego jasnowidza! Z Czuchowa! Ileś segregatorów potwierdzających skuteczność Jackowskiego, w końcu współpracuje z policją!". Został nawet człowiekiem roku - kontynuowała zachwalanie Jackowskiego. Kto go ogłosił człowiekiem roku - pyta redaktor. Czasopismo "Nieznany Świat". To wiele wyjaśnia - kończy z przekąsem Łasiczka.

Są tematy przed którymi chyba nie da się uciec. Chowam się przed nim, przepędzam, a i tak co jakiś czas czytam tego samego maila. Tematu Całunu Turyńskiego nie lubię przeokropnie. Masa artykułów na ten temat, na dzień dobry zniechęca mnie do pisania. Naprawdę ciężko tu o coś nowego. Temat jest wtórny i zdrenowany na wszystkie możliwe sposoby. Istnieje ponoć 40 tysięcy mniej lub bardziej naukowych książek poświęconych tej tkaninie! Po drugie, okopanie ścierających się ze sobą stron jest potworne, przy czym słowo okopanie nie oddaje głębokości tych okopów. Nadmienię tylko, że każda ze stron ma po kilkanaście dowodów ostatecznie potwierdzających/podważających jego autentyczność.

Zakładam, iż każdy kto chce poznać argumenty za i przeciw całunowi z łatwością je sobie znajdzie, a jeśli tylko uprze się w poszukiwaniach, na pewno znajdzie i kontrargument na każdy z nich. Ja ze swojej strony rzucę jedynie garść piachu w oczy ludzi, w rękach których leży wyjaśnienie tajemnic całunu. Dzisiejszy kościół zachowuje się dokładnie odwrotnie od swego poprzednika z wieków ciemnych (które nie były wcale tak ciemne jak powszechnie się uważa). Jeden z pierwszych historycznych dokumentów związanych z całunem to list miejscowego biskupa do papieża Klemensa. Donosi on o wynajętych ludziach udających schorzenia, które miały ustępować na widok całunu. Postawa nie do pomyślenia dla współczesnych hierarchów w tej instytucji, personom, którym zależy chyba najmniej na wyjaśnieniu całego tego zamieszania.


Jak dotąd poważne badania całunu przeprowadzano jedynie od końca lat 70-tych do końca lat 80-tych. Późniejsi badacze nie mogli już fizycznie ingerować w płótno, wycinać jego kawałków, czy szorować go w newralgicznych miejscach. Zapewne na wiele mogła pozwolić sobie wewnętrzna komisja Kościoła, powołana przez turyńską kurię na przełomie lat 60-tych i 70-tych. O wyniku ich badań nie wiemy za wiele, ale samo to, iż wiemy o nich tak mało, wiele mówi o ich wynikach. Kościół nie ukrywa stosowania publication bias. Nikt nie słyszał o badaniach hostii z Sokółki czy o poszukiwaniach grobu św. Pawła w Bazylice za Murami, dopóki nie przyniosły spodziewanych efektów. Naukowe dochodzenia odbywają się w Kościele potajemnie. Dowiadujemy się o nich kiedy wniosą coś pozytywnego. Jeśli wynik jest negatywny, nie wiemy nawet, iż w ogóle jakaś próba weryfikacji miała miejsce.