Twoi znajomi chcieli wciągnąć cię do interesu, rysując ci na kartce wykresy? Opowiadając coś o zdobywaniu punktów i pieniądzach z niczego? Mamy tych samych znajomych. Piramida finansowa to drink ze zmiksowanej naiwności i głupoty, wzmocniony pięćdziesiątką chciwości. Piramida finansowa to zdelegalizowany w cywilizowanych krajach model finansowy, oparty na strategii typu airplane game. Cały biznes polega na wciąganiu do interesu nowych frajerów i łupieniu ich przez starszych w hierarchii. Do jakiego rozmiaru może urosnąć ten proceder pokazuje przypadek Albanii z roku 1997. Z ponad 3 milionów Albańczyków, swoje oszczędności w piramidach ulokowały 2 miliony. Kiedy piramidy załamały się, a ich właściciele ulotnili się z kraju, w wyniku zamieszek życie straciło kilkadziesiąt osób. Tempo wzrostu PKB całego kraju obsunęło się z +9% do -10%.

Kasowanie znajomych swoich znajomych to interes na tyle intratny, że nie tak łatwo uwolnić się od tej pokusy. Jeśli całą sprawę skomplikujemy i pokażemy się z mercedesem, wszystkie przedsiębiorcze głowy, z dolarami zamiast źrenic, oddadzą swoje pieniądze kapłanom MLM.


MLM (marketing wielopoziomowy) tym bardziej przypomina starą, dobrą piramidę finansową, im większy nacisk kładzie na rekrutację nowych sprzedawców, zamiast na sprzedaż produktów. Czy werbowanie nowych ludzi, aby sprzedawali to co ty - a więc samemu tworzenie sobie konkurencji - miałoby sens gdyby tak naprawdę chodziło o sprzedawanie? MLM tworzy struktury różne od piramidy finansowej, pozostawiając jednak najbardziej nęcące jej elementy. Przystępując do FM Group (u góry strony tradycyjnie baner z mercedesami) co prawda nie musisz płacić wpisowego, ale wtedy twoja działalność ograniczy się tylko do możliwości kupna produktów FM Group. Jest to np. buteleczka z płynem i naklejką "szampon do włosów", albo naklejką "płyn do mycia szyb". Aby było zabawnie taki szampon albo płyn, kosztuje od 2 do 6 razy drożej niż adekwatne produkty w zwykłym sklepie. Jeśli ktoś potrafi zarobić na sprzedaży takich rzeczy, to jest akwizytorskim geniuszem i żaden FM Group nie jest mu potrzebny. Gwóźdź imprezy stanowi prowizja od tego, co sprzedały wciągnięte przez nas osoby. Rekrutów przyciąga możliwość zarabiania na sprzedaży nie swoich, a cudzych produktów. Niestety ci nowi, którzy mieli zacząć sprzedawać na potęgę mają ten sam pomysł, co poprzednicy.

Konsumenckie skargi na firmy MLM to od lat pierwsza dziesiątka wszystkich skarg jakie spływają do NAAG. Z jakiś powodów nie sposób dotrzeć do bilansu, jakie to kokosy zbijają Polacy wciągnięci w sidła MLM - a jest to około miliona osób! Milion mercedesów nie pojawiło się ostatnio na drogach, więc chyba nie wszyscy odnieśli obiecany sukces.

Znamy za to wyniki, chyba największego MLM na świecie - firmy Amway. Choć Amway obraca miliardami, miliony jej sprzedawców nic z tego nie ma. Sprzedawcom udaje się sprzedać jedynie 19% tego, co nabyli od giganta. Po tych danych Federalna Komisja Handlu zmusiła Amway do informowania zainteresowanych MLM, że większość z nich nie wyrobi nigdy choćby centa zysku. Nie wiem jak jest w przypadku polskich firm MLM, jednak jako że są kopiami Amway trudno oczekiwać czegoś lepszego.

Ciężko orzec kogo bardziej oszukują uczestnicy MLM, siebie czy innych. W MLM powszechnie wykorzystuje się relacje towarzyskie. Wykreowano nawet nowy, subtelny rodzaj molestowania, kiedy przełożony wykorzystuje swoją pozycje do wciągnięcia swoich pracowników w system hierarchii MLM. Ci którzy czekają na swoje mercedesy, nie zdzierżą krytyki. Z tego co zauważyłem nieprzychylny tekst o tym szemranym interesie, to gwarantowany nalot rozzłoszczonych, przyszłych milionerów. Doświadcza tego blog Anty-Lyoness, a także aperiodyk scjentystyczno-kulturalny, atakujący program BHC. Od kilkunastu lat toczy się proces wytoczony przez firmę Amawy twórcom polskiego dokumentu "Witajcie w życiu". Dziś seans nie robi już takiego wrażenia, ukazując znane  skądinąd spotkania motywacyjne oraz techniki pozytywnego myślenia. Rażąca niegdyś naiwność stała się szarą normą.

Dla Boga, który napina osnowę rzeczywistości i pręży czasoprzestrzeń, jedną z najważniejszych rzeczy jest męski pisiorek. Ze wszystkich możliwych poleceń, zdobywajcie gwiazdy, poznawajcie prawa natury, wybrał - przycinajcie sobie pisiorki. Głupio przyznać, że robi się to z nakazu kananejskiego bóstwa. Usilnie więc szuka się racjonalnego uzasadnienia dla czegoś, co powstało z wybitnie nieracjonalnych pobudek - głosu z nieba.

Już w 1870 Amerykańskie Towarzystwo Medyczne twierdziło, że to co wiele lekarzy przypisuje robakom, w rzeczywistości odpowiada napletek. Obrzezanie miało leczyć już nie tylko z masturbacji, ale również z takich chorób jak padaczka, niespokojny sen, nerwice i paraliż. Obrzezanie, które wydawało się lekiem na wszystko, stało się modne szczególnie wśród najbogatszej części społeczeństwa. W latach 30-stych obrzezano prawie 90% nowonarodzonych Anglików z wyższych klas społecznych. W USA w latach 50. obrzezanie wpisało się w trend prewencyjnego usuwania u dzieci migdałków i obsesji na punkcie higieny. Nic nie wydawało się bardziej nieczyste i plugawe jak męski penis. Do dziś w USA obrzeza się ponad 50% męskich noworodków.

Z medycznych powodów, dla których obrzezano w XIX wieku nie pozostało praktycznie nic. Jedynym pomysłem, który się ostał jest zapobieganie nowotworowi prącia. To, że niewiele pozostało, nie znaczy, że nie wymyślono nowych. Co prawda nie szaleje się już tak, jak było to z leczeniem paraliżu, wciąż jednak obrzezanie ma być pomocne w przypadku chorób układu moczowego, prostaty, przenoszenia się wirusów HIV i HPV. Twierdzenia te spotkały się z większą lub mniejszą krytyką. Podobnie niejednoznaczne są wyniki domniemanych szkód, jakie przynosić ma wycięcie napletka. Najczęstszymi powikłaniami jest krwotok i zakażenie. Częstotliwość z jaką pojawiają się po obrzezaniu waha się od 0,1% do kilkunastu, kilkudziesięciu procent. Zależy to między innymi od tego, kto wykonuje zabieg - kapłan czy lekarz. .

Obrzezanie terapeutyczne, np przy leczeniu stulejki, to jedynie niewielki odsetek światowych zbiorów napletka. Szacuje się, że około 1/3 świata obcina napletki. Jedynymi krajami zachodu, gdzie powszechnie stosuje się nieterapeutyczne obrzezanie są kraje anglosaskie, USA, Kanada i Australia. Tamtejsze towarzystwa medyczne nie wspierają jednak zaleceń Boga. Australijski Royal Australasian College of Physicians w wydanym w 2009 oświadczeniu nie zaleca rutynowego obrzezania. Nie zaleca tego także Kanadyjskie Towarzystwo Pediatryczne, zarówno w naprawdę konkretnym opracowaniu z roku 1996, jak i notce dla rodziców z 2004.

Rutynowego obrzezania nie zaleca największe amerykańskie towarzystwo medyczne, czyli American Medical Association. Bardziej powściągliwe są British Medical Association oraz American Academy of Pediatrics: uważają, że decyzja w tej sprawie powinna należeć do rodziców. Jedną z nielicznych organizacji dostrzegających korzyści obrzezania jest Amerykańskie Towarzystwo Urologiczne. Większość instytucji medycznych nie sili się na wyważone słownictwo. Otwarcie przeciwko obrzezaniu występuje m.in Australijskie Stowarzyszenie Chirurgi Dziecięcej. W 2001 roku w Szwecji próbowano nawet zakazać nieterapeutycznego obrzezania osób poniżej 18 roku życia. Pierwotna treść ustawy została jednak zmieniona pod naciskiem środowisk żydowskich. Ostatecznie skończyło się na ustaleniu specjalnych warunków co do tego kiedy i jak przeprowadzać można zabieg, a także zawężenie grupy osób mogących obrzezać dzieci jedynie do lekarzy. 

Podobny postulat, tym razem w Holandii wysunęło dwa lata temu tamtejsze Królewskie Towarzystwo Medyczne. Obcinanie zdrowym noworodkom napletka uznano za naruszenie praw dziecka, zaś sam zabieg za medycznie nieuzasadniony. W oficjalnym stanowisku czytamy, iż brak jest przekonujących dowodów, że obrzezanie jest konieczne, czy choćby pożyteczne z punktu widzenia profilaktyki i higieny. Uznano, iż jedynym argumentem dlaczego rutynowe obrzezanie chłopców nie jest w Holandii zakazane podobnie jak zakazano obrzezanie dziewczynek, jest strach przed przeniesieniem się tego zabiegu ze szpitali do religijnego podziemia zaopatrzonych w brzytwy rabinów i imamów.