Syndrom wojny w Zatoce Perskiej (GWS - Gulf War Syndrom) to jedna z ciekawszych dolegliwości, jakie znamy. Na GWS składa się szeroka gama objawów, nie mających wyjaśnienia na bazie znanej diagnozy medycznej. Syndrom Wojny w Zatoce trudno nawet podpiąć pod współcześnie rozumianą koncepcję choroby. Mimo, iż debata nad GWS trwa od ponad 20 lat, wciąż nie ustalono, jakie dolegliwości miałyby znamionować syndrom. Wśród ponad 100 znajdziemy: przewlekłe zmęczenie, bezsenność, ból mięśni, bóle głowy, niestrawność, zaburzenia pamięci, wysypka i biegunka.

Według niektórych hipotez GWS może być roznoszony drogą płciową, a jednym z jego syndromów jest uczulenie na własną spermę. Jak na razie jedynym wspólnym mianownikiem syndromu Wojny w Zatoce jest uczestnictwo w Wojnie w Zatoce. Co ciekawe, chorują zarówno żołnierze piechoty jak i nieschodzący na ląd marynarze, a nawet lotnicy, którzy Zatokę Perską widywali jedynie z pokładu samolotu. Z 697 tysięcy amerykańskich weteranów, syndrom rozpoznaje u siebie od 60 do 250 tys. żołnierzy. Jest to wciąż znacznie mniej niż ich rodaków porwanych przez UFO, nie mniej weterani cieszą się w Stanach na tyle powszechnym szacunkiem, iż syndrom stał się przedmiotem poważnych badań.

Wciąż nie wiemy co jest przyczyną GWS. Najczęsciej wymienia się: trujące pożary ropy, broń biologiczna, stosowanie prze wojsko amerykańskie zubożonego uranu, szczepienia przeciwko wąglikowi, wszechobecne drobiny piasku, a nawet spaliny, jaki wydzielały się przy ogrzewaniu pustynnych namiotów. W 1996 roku panel ekspertów powołany przez prezydenta Clintona, utożsamił GWS z zespołem stresu pourazowego, co oczywiście nie spodobało się żołnierzom. Oznaczałoby to, że dolegliwości weteranów mają podłoże psychiczne, w przeciwieństwie do bliżej nieokreślonego czynnika, który to ukrywa rząd.

W 1998 Kongres uchwalił dwie ustawy pośrednio dotyczące syndromu Wojny w Zatoce. Ich konsekwencją były prawie nieograniczone środki na badania tej dziwnej choroby. Do tej pory ukazało się kilkaset badań, przy czym najgłośniejszym echem odbił się raport z końca 2008, wydany przez Research Advisory Committee on Gulf War Veterans' Illnesses. Jego autorzy sugerują, iż syndromu Wojny w Zatoce został wywołany podaniem żołnierzom bromku pirydostygminy (PB), który miał zneutralizować ewentualne gazy bojowy. Co ciekawe, mimo iż PB stosuje się w medycynie od 50 lat, literatura nie zna żadnych długotrwałych problem zdrowotnych kojarzonych z tą substancją. Co więcej, PB przyjęło jedynie 62% żołnierzy piechoty, co więc z resztą?

W sporze głos zabrał chyba największy autorytet, a więc National Academy of Sciences. Ich raport skupił się problemach metodologicznych. Konkluzje NAS są jądnak pełne współczucia i ubolewania nad losem weteranów. Zapewnia się ich, że rząd Stanów Zjednoczonych nie pozostawi ich samych sobie. Zarazem jak ognia unika się odpowiedzi na najbardziej fundamentalne pytanie - co to u licha za tajemnicza choroba? Uroku syndromu Wojny w Zatoce dodaje fakt, że różnorakie schorzenia pojawiły się u żołnierzy dopiero po powrocie do Stanów Zjednoczonych (u 40% dopiero po roku).

Najpewniej syndrom Wojny w Zatoce nie jest urojoną chorobą pokroju choroby Morgellonów czy zespołu Munchhausena. Historia zna aż nadto takich przykładów, gdzie samo doświadczenie wojennej atmosfery przekładało się na późniejszą kondycję zdrowotną. Zauważono na przykład, że utrata 5% towarzyszy broni, owocuje 50% wzrostem zapadalności na choroby układu krążenia, układu nerwowego i pokarmowego. U żołnierzy biorących udział w I Wojnie Światowej, późniejszy stan psychofizyczny weteranów określano mianem shell shocku.

Prawdziwy klucz do zrozumienia GWS przynosi analiza skutków Wojny w Wietnamie. Za sprawą zastosowania tam herbicydu znanego, jako czynnik pomarańczowy, od 1984 weteranom przysługuje odszkodowanie, jeśli wystąpi u nich jeden z 10 objawów. Każdemu, kto zachorował na m.in. raka prostaty, cukrzycę czy białaczkę, a uczestniczył w wojnie w Wietnamie, z zasady wypłaca się rządowe odszkodowanie. Każdą cukrzyce typu 2 u weteranów wojny wietnamskiej rząd USA bierze na siebie, jako skutek stosowania tęczowego herbicydu. Można sobie tylko wyobrazić, jakie sumy trafiłby na konta weteranów Wojny w Zatoce, gdyby udało się skojarzyć GWS z jakimś zaniechaniem lub niedopatrzeniem rządu.

Źródło choroby może leżeć też w histerii podsycanej przez środki masowego przekazu, jakoby weterani padli ofiarami broni chemicznej Saddama Husajna. Choć w czasie Wojny w Zatoce nigdy nie użyto takiej broni, wielu żołnierzy chorujących na GWS rozpoznaje u siebie objawy, które według nich są objawami zatrucia sarinem.