Dla znudzonych tekstami o wampirach, a jednocześnie pozostając w klimacie halloweenowym, trochę o mniej popularnym potworze. Pomimo gorszej prasy, temat wilkołaka wydawał mi się zawsze ciekawszy. Szczególnie że w moje owłosione łapy wpadła książka - "Strange histories. The trial of the pig, the walking dead, and other matters of fact from the medieval and Renaissance worlds". Tym razem bez wyjaśnień wilkołactwa na bazie zespołu Cushinga, hipertrichozy, czy czegoś podobnego, w ogóle bez jakichkolwiek wyjaśnień. Autor książki Darren Oldridge, skupił się na rzadko poruszanym wątku, ewolucji sceptycyzmu wobec wilkołaka i roli jaką odegrał w tym Kościół.

Do tej pory najciekawszym znanym mi przykładem bliskiego kontaktu wilkołactwa z klerem, był katecheta z puławskiej podstawówki. Okrzyknięty przez media wilkołakiem katecheta, to przypadek nie z XVIII wieku lecz sprzed kilku miesięcy. Całą sprawą zajęła się prokuratura, co czyni to już czymś tak żenującym, że ogon opada mi do ziemi. Jak się okazuje, już od wieków Kościół miał tu wiele do powiedzenia. W końcu sama Biblia dostarcza świadectw takiej metamorfozy. W księdze Daniela czytamy: "Natychmiast wypełniła się zapowiedź na Nabuchodonozorze. Wypędzono go spośród ludzi, żywił się trawą jak woły, a rosa z nieba zwilżała go. Włosy jego urosły niby pióra orła, paznokcie zaś jego jak pazury ptaka.” (Dn. 4, 30). Dobry chrześcijanin nie mógł mieć wątpliwości - przemiana człowieka w zwierze jest możliwa. W 1580 francuska wiedźma pod postacią wilka uprowadziła dwójkę dzieci. We włoskim mieście Ferrara jedna z kobiet zmieniała się w wielkiego kota. W szesnastym wieku, podczas pobytu we Flandrii, jezuita Martín Del Rio, wspomniał o miejscowej wiedźmie zmieniającej się w ropuchę, zaś węgierskie czarownice potrafiły przemienić się w osy i trzmiele.

Umysły epoki zgadzały się co do tego, że wszechmogący Bóg z łatwością przemieniłby człowieka w wilka. Jednak wilkołactwo była atrybutem diabła. Czy również szatan posiadał tak wielką moc. Uczeni którzy dopuszczali do siebie taki potencjał lucyfera stanowili mniejszość. Zaliczali się do nich jednak tak wielkie postacie jak teoretyk państwa Jean Bodin. Na sceptycznym stanowisku stał francuski demonolog Henri Boguet. W pismach z 1602 Boguet wykoncypował, że zwierzęce ciało nie byłoby w stanie przyjąć ludzkiej duszy czarownicy. Jeśli dusza ludzka nie może wcielić się w niezaprojektowane dla niej ciało wilka, na czas przemiany szatan trzymałby dusze czarownicy w jakimś innym miejscu, a na to Bóg by już nie pozwolił - argumentował Boguet. Sprawa była jednak skomplikowana za sprawą osób które przyznawały się do bycia wilkołakiem. Reginald Scot w swoim dziele Discoverie of Witchcraft (1584) uważał wilkołactwo za przejaw choroby psychicznej, jednak tak twardy sceptycyzm był rzadkością.

Kiedy teologowie niemal zgodzili się, że szatan nie może przemienić nas w wilka, proza życia przystąpiła do kontrataku. Z całej Europy napływały setki doniesień o wilkołakach. Wymyślono więc, że szatan tworzyć musi iluzje wilkołactwa zarówno u samego wilkołaka jak i u jego ofiary. Życie dawało jednak i na to argumentów. W 1588, w Auvergne, pan zamku zaatakowany w czasie polowania przez wilka, w szamotaninie odciął bidakowi łapę. Ta wylądowała w jego sakiewce. Już w czasie powrotu do pałacu dostrzegł, że łapa zmieniła się w ludzką rękę, w dodatku w dłoń z pierścieniem jego żony. Oczywiście na miejscu władca zastał krwawiącą bez ręki żonę. Aż strach pomyśleć jak musiał wyglądać prawdziwy przebieg wydarzeń. Oficjalna doktryna brzmiała zatem tak: diabeł mąci w umyśle człowieka tak by myślał że jest wilkołakiem, następnie robi to samo u ludźmi którzy go zobaczą lub których zaatakuje. Jeśli ktoś zaatakuje wilkołaka diabeł wykonuje na ciele takiego podejrzanego dokładnie takie rany jakie zadano wilkołakowi, uff. Łatwiej byłoby oczywiście całkowicie skończyć z tym zabobonem, a nie przyznać że coś nie istnieje, dowodząc jednocześnie że ma miejsce, tylko dlatego że o jego istnieniu mówi Biblia.

Sprawa wykraczała daleko poza czysto teologiczne dywagacje, gdyż sądy na co dzień mierzyły się z podejrzeniem o wilkołactwo. W 1603, Jean Grenier, czternastoletni pastuch spod Bordeaux, chwalił się kolegom, że posiada magiczny płaszcz dzięki któremu przemienia się w wilka. Chłopięce fantazje okazały się tragiczne, kiedy miejscowe dzieci zaatakował wilk, a on stał się głównym podejrzanym. Przesłuchiwany przyznał się do bycia wilkołakiem. Na biegłego powołano teologa Jeana Filesaca, zwolennika wilkołactwa jako diabelskiego spisku. Młody Grenier na resztę życia trafił do klasztoru. Ciekawy przypadek opisuje Joe Nickell w "Werewolves or Weren’t?". Wiara w wilkołaka może skazać nie tylko niewinnych ludzi, ale także winnych uniewinnić. W roku 1598 żebraka Jacques Roulet przyłapano przy okaleczonym ciele nagiej nastolatki. Pod ciężarem dowodów przyznał się do morderstwa, jednak obarczył za nie magiczną maść która zmieniła go w wilkołaka, unikając kary. Jeśli mordujesz a otaczają cie głupi ludzie, warto mieć w domu trochę śmierdzącego mazidła - tak na wszelki wypadek.