Wielkostopologia

Michał Łaszczyk - 18 kwietnia

Jakiś czas temu Rafał Marszałek opisał na swoim blogu historię Melby Ketchum, badaczki Wielkiej Stopy. Melba jest którąś tam z kolei osobą, twierdzącą, iż jest w posiadaniu DNA Sasquatcha i jak jej podobni szaleńcy najpewniej święcie w to wierzy. Jako, że żadne czasopismo naukowe nie chciało przedrukować jej rewelacji, Melba postanowiła założyć swoje własne (w innej wersji, kupić już istniejące). W końcu da upust swoim intelektualnym zboczeniom, pod szyldem poważnej prasy naukowej.

Skąd u ludzi z tytułem naukowym potrzeba podążania taką futrzaną ścieżką kariery? Pomijając romantyczną wiarę w Sasquatcha słynnej brytyjskiej antropolożki Jane Goodall, są biolodzy, którzy znaczną cześć swojej kariery poświęcili Wielkiej Stopie. Takim upadłym umysłem jest ekscentryczny antropolog Grover Krantz. W swojej książkę Big Foot Prints na poważnie rozpatruje historie Jacko, dziecka Wielkiej Stopy, będącej mistyfikacją jeden z gazet. Za dowód istnienia Sasquatcha uznaje też filmy Ivana Marxa, człowieka który gdziekolwiek się nie udał i kiedy tylko miał kamerę, zawsze natrafiał na biegnące koło drogi Sasquatche. Krantz szokował zarówno mainstreamowych naukowców jak i kryptozoologów. Zasłynął zdaniem, że kiedy tylko ktoś zobaczy Sasquatcha powinien go zabić i odciąć największy kawał ciała, jaki zdoła unieść, najlepiej głowę, a gdyby ta była za wielka, odrąbać żuchwę.

Wielka Stopa

Skąd ta obsesja, aby bzdurom o Sasquatchu nadawać naukową otoczkę? Do tej pory za DNA Sasquatcha robiły głównie futra łosia i niedźwiedzia. W ostatnim czasie największe nadzieje wiązano z próbkami z Gór Błękitnych, które okazały się syntetycznym, sztucznym włosiem. Fragmenty sierści zebrane w 2005 w Kanadzie, którymi podniecali się kryptozoolodzy, okazały się futrem bizona.

To, co skompromitowało środowisko kryptozoologów miało miejsce w roku 2008. Dwóch badaczy, Matthew Whitton i Rick Dyer ogłosiło odnalezienie ciała Wielkiej Stopy. Wybuchło spore zamieszanie, a sprawą zajął się Discovery Channel. Dowody zostały przedstawione na konferencji prasowej, transmitowanej przez telewizje kablowe w systemie pay per view. Owym dowodem okazało się zdjęcie wystającego z bagażnika kostiumu Sasquatcha, zaś próbka DNA pochodziła od oposa. Jeszcze przed rozpoczęciem konferencji, o sprawie bardzo krytycznie wypowiedział się Jeffrey Meldrum, antropolog z Uniwersytetu Idaho. Raziła go nienaukowa forma informowania o odkryciu. Meldrum, szef Bigfoot Field Reserchers Organization, jest obecnie jednym z nielicznych badaczy Wielkiej Stopy, posiadającym do tego formalne wykształcenie. Opinie, co do jego osoby są podzielone, nie mniej na pewno drzemie w nim doza krytycyzmu. Rok temu Meldrum wrócił z Rosji, gdzie został zaproszony przez badaczy syberyjskiego Yeti. Orzekł, że to, co tam widział, przypomina bardziej kampanię reklamową obwodu kemerowskiego, niż jakiekolwiek badania.

Należałoby dodać, że nie wszystko, co wychodzi spod pióra niedowiarków, jest tak dobre jakbyśmy sobie tego życzyli. Trzy lata temu światło dzienne ujrzała książka Joshu Buhsa The Life and Times of a Legend, gdzie za amerykańskimi opowieściami o Sasquatchu stać miała "symultaniczna metafora siebie i innego". Miłośników wyjaśnień kulturowych zainteresować powinna hipoteza Hughowa Trotti, gdyż istnieje spore podobieństwo pomiędzy pierwszymi opowieściami o Wielkiej Stopie, a niezwykle popularnymi w XVIII wieku powieściami podróżniczymi. John Burns, który jako pierwszy napisał o Wielkiej Stopie, mógł splagiatować ją z opowiadań Jonathana Swifta. To zresztą Burns ukuł termin Sasquatch, który jest zlepkiem słów oznaczających dzikiego człowieka w indiańskim języku salisz, nie mniej zlepkiem stworzonym przez Burnsa. Dodajmy do tego, że XIX-wieczne Sasquatche były ludźmi. Przypominały hipisów i żyły we wioskach. Sasquatche miały co prawda długie włosy, ale nie miały żadnego futra, były ludźmi.

Legenda o Sasquatchu została zapomniana na dziesięciolecia i wróciła dopiero w 1957. Wówczas to jeden z kanadyjskich radnych, w ramach zabaw mających uczcić 100-lecie Kolumbii Brytyjskiej, wymyślił polowanie na mitycznego dzikiego człowieka. Wszystko działo się w humorystycznej konwencji, w której kobiety poprzebierane w stroje XIX-wiecznych dziewcząt miały robić za przynętę dla dzikiej bestii. O ironio, po jakimś czasie, zaczęli pojawiać się ludzie, którzy naprawdę widzieli Sasquatcha. Wśród nich takie indywidua jak Albert Ostman, który twierdził, że kilkadziesiąt lat wcześniej był zakładnikiem klanu Wielkich Stóp. Dziś trudno znaleźć jedno, dominujące wyobrażenie Sasquatcha. Są doniesienia, w których Sasquatch jest krwiożerczą małpą, w innych rysuje na ziemi tajemnicze znaki, w jeszcze innych chodzi w obdartych spodniach. Modnym staje się wyjaśnienie paranormalne, gdzie Wielka Stopa jest postacią astralną. Czymkolwiek jest Sasquatch, prawie na pewno nie istnieje.

  • Udostępnij:

Coś w podobnym klimacie

5 komentarze

  1. Groover Krantz to w ogóle wielki ekscentryk. Chcąc sprawdzić jakie mogły być ewolucyjne przyczyny kształtu twarzy neandertalczyka, wykonał model wału nadoczodołowego i przyczepił na twarz, po czym chodził tak kilka miesięcy. Stwierdził że długie włosy (które zapuścił na czas badania) rozdzielają się na równy przedziałek i nie wpadają do oczu, oraz że przy odpowiednim oświetleniu taka twarz jest zauważalna z daleka. Gdzieś widziałem też zdjęcia z tego badania.

    OdpowiedzUsuń
  2. Witam
    Panie Michale dawno Pan nie pisał...ale nadal jest Pan w formie :)
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  3. Kto dostrzega podobieństwo pomiędzy:

    1. przedstawieniem "dowodów" na istnienie Wielkiej Stopy na konferencji prasowej, którą oglądać można było w systemie PPV

    oraz

    2. publikacją wyników sekwencjonowania genomu Wielkiej Stopy w piśmie, które teoretycznie (wg. jego własnej strony internetowej) jest OA, ale za drobną opłatą $30?

    Wnioski można sobie wyciągnąć samemu.

    OdpowiedzUsuń
  4. Zazdrość zbiera, że jest tyle osób na świecie co mają czas, środki i energię na rozsiewanie w Banialukolandii.

    OdpowiedzUsuń
  5. zerknąłem na huffington post podlinkowany we wpisie a tam: http://www.huffingtonpost.com/2013/04/23/sirius-documentary-dna-re_n_3135628.html :D

    OdpowiedzUsuń